Een bezoekje aan het prehistorische El Torcal de Antequera, Malaga

Het El Torcal natuurreservaat, el Paraje Natural de El Torcal, is één van de mooiste en indrukwekkendste geologische natuurparken van Andalusië. Vanwege de unieke kalksteenformatie geeft het haast een surrealistisch en griezelig gevoel. Dit natuurlijk uitstapje mag dan ook zeker niet missen tijdens je verblijf in Malaga. 

Ongeveer 150 miljoen jaar geleden lag het grootste deel van het park onder de Tethys oceaan. De onrustige aardkost zorgde ervoor dat de zeebodem tot in de bergen steeg, waardoor de zeebodem tot een hoogte kwam van 1300 meter. Miljoenen jaren van regen en wind zorgden ervoor dat er verschillende spectaculaire kalksteenformaties ontstonden in heel Europa.  

Klik op de interactieve foto voor een uitzicht van 360 graden. 

Over het El Torcal Natuurreservaat

Het El Torcal Natuurreservaat ligt 45 km ten noorden van Malaga en maar 13 km ten zuiden van Antequera. 

Het dichtstbijzijnde gelegen dorpje is Villanueva de la Concepción. In 1929 werd het gebied nationaal natuurgebied en vervolgens werd El Torcal in oktober 1978 uitgeroepen tot nationaal park en werden haar officiële grenzen geregistreerd. In 1989 nam de Junta de Andalucia compleet de leiding in handen en werd het gebied geclassificeerd als een Nationaal Natuurreservaat. 

Het reservaat staat bekend om de meest opvallende karstformaties in Europa. El Torcal heeft haar unieke uitstraling te danken aan de gelijktijdige werking van verschillende factoren, met als belangrijkste factor de aard van de kalksteen zelf. 

El Torcal Natuurpark, Antequera

De steensoort waaruit El Torcal is opgebouwd behoort tot een reeks van sedimentair gesteente dat stamt uit het Mesozoïcum tijdperk en bestaat voornamelijk uit carbonaat. De carbonaatrijke kalksteenrots lost gemakkelijk op in het unieke microklimaat van El Torcal.

Het hoger gelegen gebergte Sierra de Torcal, vangt meer regenval dan de omliggende gebieden. In combinatie met de poreuze aard van de omliggende kalksteen, vormt de regio een perfect reservoir van ondergrondse rivieren en een hoge waterspiegel. De bron van een van de belangrijkste rivieren van Antequera - Rio La Villa ligt net aan de voet van de Sierra de la Torcal.  

De menselijke invloed op El Torcal

Sinds 5500 v. Chr. wonen mensen in dit gebied, van de Homo Neandertalers tot de Homo Sapiens. 

De eerste bewijzen van menselijke bewoning zijn te vinden in en rond de Cueva del Toro: de verschillende grotschilderingen, de resten bij de Cancha de la Gotera en menselijke resten die zijn gevonden. Alle wijzen op een permanente nederzetting in de Kopertijd - de periode waarin metaal voor het eerst verscheen. Dit bijzondere deel van het megalithische tijdperk is van specifiek belang voor Antequera, dat samenviel met de bouw van de Dolmen.  

El Torcal, Antequera

De Romeinen hebben hun sporen achtergelaten door de bouw van wegen die naar de bergketen leiden. Resten daarvan zijn vandaag de dag nog steeds zichtbaar rond de Boca del Asno en de Puerto de las Escanuelas. De Boca del Asno speelde een bijzonder belangrijke rol in de latere geschiedenis tijdens de gevechten tussen de Moren en de Christenen.  

Flora en Fauna

Ondanks de barre omstandigheden en de relatief hoge hoogte heeft het reservaat een grote verscheidenheid aan flora en fauna. Onder de karstformaties zijn weelderige, bijna tropische valleien vol vegetatie en vol leven.  

Hier een wandeling te maken is een onvergetelijke ervaring, haast een prehistorische beleving. Kinderen in het bijzonder hebben hier de tijd van hun leven. Iedere weg die je inslaat is een aanslag op je zintuigen. Het landschap, de vegetatie, de geluiden en geuren, je kunt er geen genoeg van krijgen. 

Het landschap van het El Torcal Natuurpark

El Torcal is een authentiek bloemenparadijs. De lente is een fantastische tijd van het jaar voor een bezoekje aan het Torcal natuurreservaat, overspoeld met wilde bloemen en boordevol leven.  De orchideeën zijn wonderschoon, met meer dan 30 geïdentificeerde soorten. De wilde rozenstruiken en diverse soorten bramenstruiken laten de rotswanden eruit zien als verticale tuinen.  

Bij het maken van een wandeling door het park, kijk af en toen eens naar boven. Vogelliefhebbers kijken hun ogen uit naar de verschillende vogelsoorten die hier te zien zijn. Het is tevens het thuis van verschillende roofvogels zoals vale gieren en steenarenden. Ze worden vaak hoog boven het landschap gespot, tijdens het scannen van de horizon voor hun volgende maaltijd.  

Ibex in El Torcal, Antequera

El Torcal is een ideale leefomgeving voor vele reptielen. Twee daarvan zijn verspreid in het natuurpark: de hagedisslang en de parelhagadis. De hagedisslang kan tot 2 meter lang worden! De grootste en meest zichtbare diersoort in het park is zonder twijfel de steenbok, de Iberische berggeit. Zij duiken echt overal in het park op en kijken je nieuwsgierig toe. 

Hier volgt een lijst met andere flora en fauna in het natuurpark:

Flora - Quercus Ilex (de steeneik), Prunus Spinosa (sleedoorn), Pistacia Lentiscus (mastiekboom), Quercus Coccifera (kermeseik of hulseik), Crataegus Monogyna (meidoorn), Rubus Ulmifolius Schott (wilde braam), Rhamnus alaternus (vuilboom), Euphorbia characias (wolfsmelk).

Zoogdieren - spitsmuizen, konijnen, wezels, vossen, egels, tuinmuizen, katten, Iberische steenbokken, dassen.

Vogels - kuifleeuweriken, roodborstjes, bijeneters, steenarenden, vale gieren, merels, blauwe rotslijsters, zanglijsters, tapuiten, grasmussen, Klauwieren. 

Torcals bezoekerscentrum 

De Centro de Recepción, het bezoekerscentrum, is het beginpunt van ieder bezoek aan het park. Het grote bezoekerscentrum heeft een restaurant, een tentoonstellingruimte waar fossielen te bezichtigen zijn en waar regelmatig audiovisuele presentaties worden gegeven over de lokale geologie, flora en fauna.  

Ook is er een kleine winkel waar kaarten, boeken en souvernirs worden verkocht. De kaarten zijn handig als je zelfstandig de omgeving wil verkennen. Hoewel de uitgestippelde routes goed aangegeven zijn is het handig om een kaart op zak te hebben. Veel van de karstformaties zijn genoemd naar hun uitstraling, zoals de ridder, de duim, de kameel, de sfinx, het kasteel etc. De schroef, El Tornillo, is zelfs een beschermd natuurmonument. Aan de hand van deze benamingen hebben kinderen een heleboel plezier bij het zoeken en vinden van de verschillende karstformaties.  

Wandelen in El Torcal Antequera

Er zijn drie routes door het Natuurreservaat: een groene, gele en rode route. De rode route (4.5 km) heeft een beperkte toegang en kan alleen worden bezocht onder leiding van een gids, dit is ter bescherming van de flora en fauna. Informatie over gidsen wordt geleverd door het bezoekerscentrum. 

De groene en gele routes zijn toegankelijk voor iedereen en kunnen zonder gids worden bezocht. De groene route is de gemakkelijkste route, hij is 1.5 km lang en duurt ongeveer 30 minuten. De gele route komt overeen met de groene route maar leidt je ook langs enkele spectaculaire delen van het park zoals rotsachtige labyrinten gevuld met vegetatie. De gele route is 3 km. Beide routes beginnen en eindigen bij het bezoekerscentrum en komen langs het uitkijkpunt 'Mirador Las Ventanillas': een plek waar je een prachtig uitzicht hebt over het omringende platteland. Als het een heldere dag is dan kan je de Costa del Sol en zelfs Afrika zien.  

Volg één van de kleine paadjes langs de Mirador Las Ventanillas, en je komt uit bij een gebied bekend als de 'Ammonieten' waar enkele fantastische fossielen te zien zijn. 

Rotsformaties in El Torcal Antequera 

Wijk niet af van de aangegeven paden. Het is heel makkelijk om te verdwalen of gedesoriënteerd te raken in El Torcal. Dit is enkele keren gebeurd met tragische gevolgen. Betreed in geen geval de grotten op eigen initiatief. De groene en gele routes zijn goed aangegeven, blijf op deze routes en wijk hier niet vanaf.  

De beste tijd om El Torcal te bezoeken is in de lente- en in de herfstmaanden. In de winter en de zomer kunnen de temperaturen namelijk extreem zijn.  

Sterrenwacht Torcal

Het Astronomisch observatorium Torcal (Observatorio Astronómico del Torcal (O.A.T.)) bevindt zich naast het bezoekerscentrum. Het beschikt over enkele zeer krachtige telescopen, lasers en zelfs gespecialiseerde zonnetelescopen. Het beste van dit allemaal: het is open voor publiek. Ze organiseren verschillende cursussen en houden regelmatig "A window to the Universe" avonden. 

De combinatie van grote hoogte en gebrek aan lichtvervuiling zorgt voor een prachtige nachtelijke hemel. Er zijn speciale astrologische kijkavonden waarbij er wordt gekeken naar sterren, planeten, verschillende universa en de fases van de maan. Het is een onvergetelijke ervaring.  

Tijdens de lente en de zomer wordt dit evenement om de aantal weken op zaterdagavond gehouden. Om deel te nemen aan deze avonden moet je je vooraf aanmelden. Dit kun je het beste doen door een email te sturen naar inscripciones@astrotorcal.es en je telefoon nummer achter te laten. De weersomstandigheden in El Torcal kunnen zeer snel veranderen - zij zullen contact met je opnemen mocht het evenement niet doorgaan, dit bespaart je een verspilde reis. Bezoek voor meer informatie: astrotorcal.es. Je kan ook bellen naar +34 600 703 700 (alleen Spaanstalig). 

Prijzen variëren, maar zijn rond de 8€ per volwassenen en 6€ voor kinderen. De begeleidde sessies duren ongeveer twee uur.  

Hoe kom ik in El Torcal? 

Al komend uit de richting van de Costa del Sol/Malaga, is de beste manier om naar El Torcal te gaan via Villanueva de la Concepción. Je kan ook door het centrum van Antequera rijden en dan de MA-9016 bergopwaarts nemen - een zeer mooie route, alhoewel deze iets langer is.   

Centro de Visitantes del Torcal de Antequera
Paraje Natural Torcal de Antequera
Ctra. 7075 s/n
29200 Antequera,
Málaga, Spain
Website - torcaldeantequera.com
Tel. +34 952 24 33 24